15 Ιανουαρίου 1892: Δημοσιεύονται οι πρώτοι κανόνες ενός νέου αθλήματος, του μπάσκετ

Στις 15 Ιανουαρίου του 1892, δηλαδή 130 χρόνια από σήμερα, ο Τζέιμς Νέισμιθ, ο «πατέρας» του μπάσκετ παρουσίασε τους κανόνες του νέου αθλήματος στην εφημερίδα «The Triangle» της YMCA (Χριστιανική Αδερφότητα).

Τον Δεκέμβριο του 1891, είχε παρουσιάσει τον πρώτο αγώνα μπάσκετ και προσπαθούσε πλέον να διαδώσει το άθλημα που είχε εφεύρει. Περίπου ενάμιση αιώνα μετά, το δημιούργημα του Νέισμιθ είναι από τα πλέον διαδεδομένα, δημοφιλή και εμπορικά αθλήματα του πλανήτη, με εκατομμύρια αθλητές και φιλάθλους αλλά και χώρες με τεράστια παράδοση.

Το ντοκουμέντο αυτό μαρτυρά την ιστορικότητα της στιγμής αφού πρόκειται για τα φύλλα της εφημερίδας όπου ο Τζέιμς Νέισμιθ παρουσίασε τους κανόνες του μπάσκετ. Το νέο άθλημα έμπαινε στη ζωή των φιλάθλων αν κι απορούμε αν ο Καναδός καθηγητής θα πίστευε τότε ότι το δημιούργημά του κάποτε θα έφτανε στο σημείο που βρίσκεται τώρα.

«Παρουσιάζουμε στους αναγνώστες μας ένα νέο παιχνίδι με μπάλα, το οποίο δείχνει ότι διαθέτει όλα τα στοιχεία εκείνα που μπορούν να το κάνουν δημοφιλές ανάμεσα σε όλους τους Οργανισμούς» αναφέρεται στον πρόλογο.

«Καταλαμβάνει μέσα στο γυμναστήριο τον ίδιο χώρο που καταλαμβάνει το ποδόσφαιρο στον ανοιχτό χώρο. Μπορούν να παίξουν όσοι αθλητές το επιθυμούν και για τον  καθένα τους περιλαμβάνει πολλή άσκηση. Και την ίδια στιγμή βοηθά στην εκγύμναση του σώματος αλλά και στο συντονισμό των μυών καθώς βελτιώνει συνολικά. Μπορεί να παιχτεί από παίκτες διαφορετικών Οργανισμών και συνδυάζει ικανότητες με δύναμη, θάρρος κι ευκινησία έτσι ώστε ο καλύτερος να νικήσει.

Το γυμναστήριο καθαρίζεται από τα πάντα (πρέπει να σπρώχνονται πίσω από τις τελικές γραμμές) κι αυτό σημαίνει ότι μπορείς να παίξεις και στο ανοιχτό σημείο, στη διάρκεια ενός πικ νικ κτλ. Όταν υπάρχει χώρος στίβου μέσα στο γυμναστήριο, το γήπεδο μπορεί να ακριβώς έξω απ’ αυτό και με τα καλάθια να κρέμονται σε κάθε άκρο του κιγκλιδώματος. Οτιδήποτε έξω από τη γραμμή θα θεωρείται εκτός γηπέδου.

Όταν δεν υπάρχει περιοχή τρεξίματος και οι δύο άκρες πρέπει να καθαρίζονται από τα πάντα και τα καλάθια να προσαρμόζονται στους τοίχους και τότε μπορεί να τραβηχτεί μια γραμμή κατά μήκος των πλευρών του γυμναστηρίου περίπου 6 πόδια από τους τοίχους ή αρκετά ώστε να μην εμποδίζεται κανείς από πιθανές συσκευές.  Απέναντι από τις γραμμές θα θεωρείται εκτός γηπέδου.

Οι στόχοι είναι ένα ζευγάρι από καλάθια ή κουτιά διαμέτρου 15 ιντσών και με βάθος περίπου 15 ίντσες. Θα πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση περίπου 10 ποδιών από το έδαφος. Ο σκοπός του παιχνιδιού είναι να σπρώξεις τη μπάλα στο καλάθι του αντιπάλου σου. Αυτό μπορεί να συμβεί πετώντας τη μπάλα από οποιοδήποτε σημείο του γηπέδου, με τα ένα ή και με τα δύο χέρια, υπό τους εξής κανόνες».

Αυτοί είναι οι πρώτοι 13 κανόνες του μπάσκετ από τον Τζέιμς Νέισμιθ

1. Η μπάλα μπορεί να πεταχτεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα ή και τα δύο χέρια.

2. Η μπάλα μπορεί να χτυπηθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα ή και τα δύο χέρια (ποτέ με τη γροθιά).

3. Ένας παίκτης δεν μπορεί να τρέξει με την μπάλα. Ο παίκτης πρέπει να την πετάξει από το σημείο στο οποίο την πιάνει, αρκεί να υπάρχει περιθώριο για έναν παίκτη που υποδέχεται την μπάλα όταν τρέχει με καλή ταχύτητα, αν προσπαθήσει να σταματήσει.

4. Η μπάλα πρέπει να κρατιέται μέσα ή ανάμεσα στα χέρια. Το πάνω μέρους του χεριού ή το σώμα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να την κρατάτε.

5. Δεν επιτρέπεται να χτυπήσετε με τον αγκώνα, να κρατήσετε, να σπρώξετε, να σκοντάψετε ή να χτυπήσετε με οποιονδήποτε τρόπο το πρόσωπο ενός αντιπάλου. Η πρώτη παραβίαση αυτού του κανόνα από οποιονδήποτε παίκτη θα μετράει ως φάουλ, ο δεύτερος θα τον αποκλείει μέχρι να σημειωθεί το επόμενο καλάθι ή, αν υπήρχε προφανής πρόθεση να τραυματιστεί το άτομο, για ολόκληρο το παιχνίδι, δεν επιτρέπεται η αλλαγή.

6. Είναι φάουλ να χτυπάς τη μπάλα με τη γροθιά. Είναι παραβίαση των Κανόνων 3,4 και όπως περιγράφεται στον Κανόνα 5.

7. Εάν κάποια από τις δύο πλευρές κάνει τρία συνεχόμενα φάουλ, θα μετρήσει ένα καλάθι για τους αντιπάλους (διαδοχικά, χωρίς οι αντίπαλοι στο ενδιάμεσο να κάνουν φάουλ).

8. Ένα καλάθι θα σημειώνεται όταν η μπάλα εκτινάσσεται ή χτυπιέται από το έδαφος στο καλάθι και παραμένει εκεί, υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί που υπερασπίζονται το καλάθι τους δεν το αγγίζουν ή δεν το ενοχλούν. Αν η μπάλα ακουμπά στα άκρα και ο αντίπαλος μετακινήσει το καλάθι, θα μετράει ως πόντος.

9. Όταν η μπάλα βγει εκτός ορίων, θα επανέλθει στον αγωνιστικό χώρο από τον παίκτη που την αγγίζει πρώτος. Σε περίπτωση διαφωνίας, ο διαιτητής θα την επαναφέρει κατευθείαν στο γήπεδο. Υπάρχει περιθώριο επαναφοράς για πέντε δευτερόλεπτα, αν πάει περισσότερο, τότε η κατοχή δίνεται στον αντίπαλο. Εάν κάποια πλευρά επιμείνει να καθυστερεί το παιχνίδι, ο διαιτητής θα κρίνει φάουλ σε αυτήν την πλευρά.

10. Ο διαιτητής θα είναι ο κριτής των παικτών,  θα σημειώνει τα φάουλ και θα ενημερώνει όταν έχουν γίνει τρία συνεχόμενα φάουλ. Θα έχει την εξουσία να αποβάλλει παίκτες σύμφωνα με τον Κανόνα 5.

11. Ο διαιτητής θα είναι ο κριτής της μπάλας και θα αποφασίζει πότε η μπάλα είναι στο παιχνίδι, στα όρια, σε ποια πλευρά ανήκει και θα κρατά τον χρόνο. Θα αποφασίσει πότε έχει σημειωθεί ένα καλάθι και θα κρατά υπόψη τους πόντους με οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα που συνήθως εκτελούνται από έναν διαιτητή.

12. Ο χρόνος θα είναι δύο ημίχρονα των 15 λεπτών, με πέντε λεπτά ανάπαυσης ανάμεσά τους.

13. Η ομάδα που σημείωσε τα περισσότερα καλάθια σε αυτό το διάστημα θα ανακηρυχθεί νικήτρια. Σε περίπτωση ισοπαλίας, το παιχνίδι μπορεί, κατόπιν συμφωνίας των αρχηγών, να συνεχιστεί μέχρι να σημειωθεί άλλο ένα καλάθι.

Μετά τους κανόνες το ρεπορτάζ συνεχίζεται ως εξής

«Αυτό το παιχνίδι είναι ενδιαφέρον για τους θεατές αλλά και για τους παίκτες και μπορεί να γίνει επιστημονικό με καλή κρίση συνδυαστικά με καλό συντονισμό. Μπορούμε να δούμε αρκετούς καλούς πόντους με δύο ή τρεις παίκτες να δουλεύουν μαζί. Ο αριθμός των παικτών κάθε ομάδας εξαρτάται από το μέγεθος του γηπέδου αλλά μπορεί να κυμαίνεται από τρεις ως σαράντα ακόμα! Με λιγότερους, ως τρεις δηλαδή, παίκτες μπορεί να έχεις περισσότερη επιστημονική κρίση αλλά με τους περισσότερους παίκτες είναι πιο διασκεδαστικό, προσφέρει καλύτερη άσκηση και γρήγορη κρίση.

Οι αθλητές μπορούν να κανονίζονται σύμφωνα με την ιδέα του αρχηγού αλλά έχει αποδειχθεί ως πλεονέκτημα να έχεις έναν goalkeeper, δύο guards, τρεις center δύο wings αλλά κι έναν home man που στέκεται στην κοντινή σειρά από το καλάθι του αντιπάλου.

Το καθήκον του goalkeeper και των guards είναι να αποτρέψουν τους αντιπάλους από το να σκοράρουν. Κάθε wing και home είναι να μεταφέρουν τη μπάλα προς το καλάθι της αντίπαλης ομάδας. Οι center θα πρέπει να πασάρουν τη μπάλα έγκαιρα στον αθλητή που έχει την καλύτερη προοπτική για καλάθι. Άρα εννέα παίκτες είναι το καλύτερο νούμερο για μια ομάδα.

Ταιριάζει πολύ σε άντρες. Ο Διευθυντής Φιντς το παρουσίασε στην τάξη των αγοριών του και είχε μεγάλη επιτυχία. Ευχόμαστε ότι οι υπεύθυνοι της γυμναστικής θα δοκιμάσουν το παιχνίδι και θα επισημάνουν κάποια στοιχεία που μπορούν να τροποποιηθούν.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το παιχνίδι δεν έχει σχέση με τη σκληρότητα του ράγκμπι και αυτό είναι ξεκάθαρο από την αυστηρότητα των κανόνων. Αν κάποιοι από τους κανόνες φαίνονται υπερβολικά αυστηροί θα υπενθυμίζεται ότι η στιγμή να σταματήσεις τη σκληρότητα είναι πριν αρχίσει.

Κάθε γυμναστήριο έχει σκληρούς τοίχους και στερεό έδαφος και γι’ αυτό το λόγο κάθε σπρώξιμο μπορεί να τραυματίσει έναν παίκτη. Θα είναι πολύ σημαντικό για τον υπεύθυνο να μην υπάρξει τραυματισμός στο γυμναστήριο οπότε πρωτίστως θα πρέπει οι αθλητές να κατανοήσουν τους κανόνες. Δευτερευόντως θα πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να παίξουν με τη μπάλα και όχι να τραυματίσουν τον αντίπαλο.

Οι πρώτοι που θα παίξουν με τραχύτητα θα είναι αντίστοιχα και οι πρώτοι που θα πάνε ενάντια στον αγώνα καθώς είναι στη φύση του άντρα να ανταποδίδει και ένας σκληρός παίκτης πάντα παίρνει το χειρότερο από τη σκληράδα.

Φαίνεται πως δεν υπάρχει τρόπος να αποτρέψεις τους αντιπάλους από το φάουλ. Υπήρξε η σκέψη για ελεύθερη βολή αλλά με καλή προπόνηση ένας ικανός σουτέρ θα πετύχαινε καλάθι σε κάθε σουτ, εξαιτίας των ορίων του συνηθισμένου γυμναστηρίου. Έτσι η ιδέα ήταν τα τρία φάουλ να μετρούν ως πόντος για τον αντίπαλο.

Ο διαιτητές θα είναι υπεύθυνος για την σκληρότητα του αγώνα κι αν είναι δίκαιος στις αποφάσεις του και την τήρηση των κανόνων θα έχει το σεβασμό όλων»